Nieuwsbrief Water & Klimaat, februari 2025

Om te bepalen wat de huidige ecologische kwaliteit van het stedelijke water is, zijn in 2024 voor de vierde keer stadswater-ecoscans uitgevoerd. Hierbij zijn geselecteerde, representatieve watergangen beoordeeld op hun ecologische- en beeldkwaliteit. Er is op 378 locaties gemeten. Hierbij wordt uitgegaan van de streefbeelden laag, zichtbaar, levendig en natuurlijk. We hebben als regio de ambitie uitgesproken om te streven naar ten minste ‘zichtbaar’ water. Uit de ecoscans blijkt dat circa een derde van de meetlocaties hier nog niet aan voldoet.

Bekijk hier de conceptresultaten van de stadswater-ecoscans.

Als regio hebben we afgesproken klimaatadaptief te zijn in 2050. Maar wat houdt dit precies in? Welke doelen moeten we stellen om hier te komen? In de komende maanden gaan we dit als regio verder uitwerken.

Het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie heeft een nationale aanpak ontwikkeld om regionaal doelen op het gebied van klimaatadaptatie te concretiseren. Vanaf zomer 2025 worden er bijeenkomsten georganiseerd om hiermee aan de slag te gaan, de uitnodigingen volgen binnenkort. In combinatie met de regionale stresstesten helpt deze aanpak ons om risicodialogen te voeren, en om de Regionale Adaptatie Strategie (RAS) (pdf, 24 MB) te actualiseren. Zodat we o.a. ruimtelijke ingrepen en maatregelen om meer klimaatrobuust te werken kunnen afstemmen.

Wil je je alvast verdiepen? De ‘Nationale aanpak concrete doelen (pdf, 1.7 MB)’ geeft meer informatie over dit onderwerp.

Begin januari vond het overleg van de afvalwaterketensamenwerking plaats. Wouter presenteerde standaard analyses die gemaakt kunnen worden voor gemeenten op basis van de beschikbare data. Na een discussie is besloten dat een werkgroep aan de slag gaat met het bepalen van de behoeften van gemeenten zodat er analyses worden aangeboden die hierbij aansluiten.

Ook zijn duurzaamheid, de omgevingswet en de afvalwaterprognose aan bod gekomen. Deze onderwerpen hebben raakvlak met het regionale afvalwaterbeleid (RAB). Een tweede werkgroep gaat de komende periode aan de slag met deze onderwerpen en beoordeelt of we de RAB willen herijken en actualiseren.

Interesse in meedenken of deelname aan deze werkgroepen? Laat het Wouter van Tent weten: [email protected].

In 2025 stelt de provincie Utrecht 1,7 miljoen euro beschikbaar voor het verder klimaatbestendiger, groener en gezonder maken van de leefomgeving in stad en dorp. Vanaf 3 maart kunnen rechtspersonen, zoals verenigingen, stichtingen, basisscholen, woningcorporaties, bedrijven en gemeenten weer subsidie aanvragen.

Gemeenten hebben dit jaar de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor de financiering van grotere projecten, zoals het vergroenen van hele wijken en buurten (tot 100.000 euro, voor versteende en lage SES-wijken tot 150.000 euro). Hiermee helpt de provincie Utrecht gemeenten bij het klimaatbestendig maken van de woonomgeving. Voorwaarde is dat deelnemende gemeenten de kennis die ze hierbij opdoen delen, zodat alle gemeenten binnen de provincie Utrecht ervan profiteren.

Meer informatie over de subsidieregeling en aanvragen.

Een groep studenten van HAS Green Academy heeft de afgelopen maanden een toekomstvisie 2100 voor de regio Utrecht Zuidwest ontwikkeld. Welke oplossingen zien zij om onze regio bestand te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering? Er is een landschapsvisie en een serious game ontworpen. In de landschapsvisie wordt een ambitieus beeld geschetst hoe de regio eruit zou kunnen zien. Het laat zien welke ingrepen nodig zijn om de leefbaarheid en bewoonbaarheid van de regio te waarborgen. De serious game is een nuttige tool om het gesprek aan te gaan over de maatschappelijke uitdagingen die de toekomstvisie met zich mee brengt. Het spel is goed ontvangen en een aanrader om met collega’s te spelen. Interesse? Laat het Frank weten: [email protected]. De studenten presenteren hun toekomstvisie in de online themabijeenkomst op 18 maart.

Het volledige project van de studenten is te bekijken op deze website.

Om onze regio klimaatbestendig te maken zijn er voldoende en goed geschoolde medewerkers nodig. Veel organisaties kampen met tekorten en moeilijk vervulbare vacatures, zowel op het gebied van klimaatadaptatie als binnen de afvalwaterketen. In opdracht van Netwerk Water & Klimaat gaat Academie van de Stad onderzoeken wat we kunnen doen om onze personele kwetsbaarheid te verminderen en op welke manier we jonge medewerkers kunnen binnenhalen én binden. In de komende maanden gaan Wessel Mekenkamp en Evi Hendricks graag met jullie in gesprek om de knelpunten te inventariseren en oplossingen te ontwerpen. Het doel is om in juni concrete aanbevelingen te doen die eenvoudig te implementeren zijn voor onze organisaties. Individuele uitnodigingen volgen binnenkort via de mail.

Klimaatbestendige, natuurinclusieve en gezonde wijken: welke gemeente wil dat nu niet? Maar het blijkt vaak lastig om zulke wijken ook echt te realiseren. De provincie Utrecht heeft daarom samen met zeven gemeenten in een pilot onderzocht wat er nodig is om dit voor elkaar te krijgen. De eerste lessen uit deze pilot zijn gebundeld in de lessenbundel wijkaanpak, om ook andere gemeenten te helpen. Bekijk de lessenbundel wijkaanpak hier.

Omdat deze aanpak als prettig werd ervaren zet de provincie Utrecht deze aanpak voort. De komende 4 jaar is er ruimte om ieder jaar intensief op te trekken met ongeveer 6 gemeenten om een klimaatbestendige, natuurinclusieve en gezonde wijk te realiseren. Voor meer informatie kun je contact opnemen via [email protected].

Gemeenten in Midden-Nederland hebben steeds meer moeite met het invullen van vacatures. Om hierop in te spelen hebben negen gemeenten de krachten gebundeld en een regionaal traineeship opgezet. Dit initiatief helpt jong talent aan te trekken en op te leiden, terwijl gemeenten samenwerken en kosten en begeleiding delen.

De voorbereidingen voor een nieuwe groep trainees (start in september 2025) zijn inmiddels in volle gang. Heb je interesse in deelname, neem dan contact op met Margaretha Heimensen, Strategisch HR adviseur bij gemeente Lopik: [email protected]. Ook andere overheidsinstellingen in de regio Utrecht die geïnteresseerd zijn, worden uitgenodigd om zich te melden.

Meer informatie over de opzet van het traineeship.

Noteer het alvast in de agenda: donderdag 22 mei organiseren we de netwerkbijeenkomst van Water & Klimaat op de prachtige buitenlocatie Fort de Batterijen in Nieuwegein. We verwelkomen je graag vanaf 12.30 uur met een netwerklunch. De officiële uitnodiging volgt begin maart.