Nieuwsbrief Water & Klimaat, december 2025

We kijken terug op een succesvol jaar vol samenwerking. De betrokkenheid was het duidelijkst zichtbaar tijdens de netwerkbijeenkomst in Fort de Batterijen in mei en de Kennis in de Regio-bijeenkomst in oktober in De Kas in Woerden. Ook in kleinere sessies is hard gewerkt aan regionale producten zoals de Regionale Afvalwatervisie, het gezamenlijke grondwatermeetnet, de regionale stresstesten en de NK Tegelwippen-campagne.

Komend jaar zetten we deze samenwerking voort. De stresstesten vormen de basis voor de risicodialogen van volgend jaar, en in het traject Doelen voor klimaatadaptatie bespreken we samen wat klimaatbestendig betekent. Tussen deze trajecten door blijft Team NWK beschikbaar voor vragen en ideeën van alle netwerkpartners.

We kijken uit naar een nieuw jaar vol verbinding en samenwerking. Fijne feestdagen gewenst!

Na maanden van wippen en vergroenen is het NK Tegelwippen 2025 afgerond. In de derby Nederland – Vlaanderen trok Nederland aan het langste eind, met maar liefst 5.908.671 gewipte tegels. Een prachtige bijdrage aan een klimaatbestendig  Nederland!

Ook onze regio heeft zich van zijn beste kant laten zien. Gemeente Utrecht mag zich de trotse winnaar noemen van de Gouden Tegel, met een indrukwekkend aantal van 437.467 gewipte tegels. Gefeliciteerd!

Daarnaast zijn er nog meer mooie prestaties:

• Oudewater eindigde op plek 5 bij de kleine gemeenten én won onze poule.
• Zeist pakte plek 3 bij de middelgrote gemeenten en zilver in de poule.
• Houten zette een sterke eindsprint in en eindigde als 7e bij de middelgrote gemeenten, goed voor brons in de poule.
• Ook IJsselstein, Woerden, Nieuwegein, Stichtse Vecht, Wijk bij Duurstede, Utrechtse Heuvelrug en De Bilt hebben hun steentje bijgedragen.

Op naar 2026! Laten we deze energie vasthouden en volgend jaar nóg meer tegels wippen. Want samen maken we onze regio klimaatbestendig en leefbaar.

In de afgelopen zes maanden zijn in onze regio de regionale stresstesten uitgevoerd. Deze geven een waardevol beeld van de kwetsbaarheden in het gebied. Tegelijkertijd is gewerkt aan een online viewer waarin de resultaten van lokale, regionale en bovenregionale stresstesten eenvoudig te raadplegen zijn. De viewer bevat ook kaartverhalen die helpen om de informatie te duiden: samen vormen zij de Klimaateffectkaart.

Tijdens verschillende werksessies hebben leden van ons netwerk actief meegedacht en waardevolle feedback geleverd. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de Klimaateffectkaart. Op 26 februari presenteren we deze tijdens de Water- en Klimaattafel. Direct daarna wordt de kaart beschikbaar gesteld voor gebruik door alle betrokken partijen.

Hoe kunnen we samen de provincie Utrecht weerbaarder maken tegen de wisselende weersomstandigheden van de toekomst? Tijdens deze ochtend gaan we hiermee aan de slag. Je krijgt nieuwe inzichten over data en monitoring en je leert van voorbeeldprojecten uit andere gemeenten. Deel waar jij tegenaan loopt bij het klimaatbestendig maken van jouw gemeente, zodat de provincie Utrecht hierin beter kan ondersteunen.

Deelsessies gaan over de volgende onderwerpen:

• Monitoring - hoe toon je aan dat klimaatadaptieve maatregelen effect hebben?
• Hoe breng je klimaatadaptatie onder de aandacht bij de nieuwe raad en het nieuwe college?
• Middelen en ondersteuning voor klimaatbestendige bedrijventerreinen
• Hoe maken we onze infrastructuur toekomstbestendig?
• De randvoorwaarden voor klimaatbestendige wijken

De bijeenkomst vindt plaats op dinsdag 27 januari van 9.00 tot 13.00 uur bij Observant in Amersfoort. Meer informatie over het programma: https://www.provincie-utrecht.nl/onderwerpen/energie-en-klimaat/klimaatadaptatie/bijeenkomst-klimaatadaptatie-provincie-utrecht-27-januari-2026

Direct aanmelden: https://helder-en-duidelijk.typeform.com/to/PkmqZZ54

Hoe goed zijn we voorbereid op een plotselinge wolkbreuk? In november organiseerde HDSR de grootschalige crisisoefening Wolkbreuk. Het scenario: een hevige en langdurige regenbui veroorzaakt wateroverlast in onze regio. Samen met partners werd geoefend hoe we in zo’n situatie snel en effectief kunnen handelen.

Waarom deze oefening? 
Extreme buien worden door klimaatverandering steeds waarschijnlijker. Wateroverlast en schade zijn niet volledig te voorkomen, maar samenwerking kan de gevolgen beperken. Tijdens Wolkbreuk test HDSR die samenwerking in het veld én in crisisteams.

Wat gebeurde er? 
Op diverse locaties werden dijken geïnspecteerd, sluizen afgesloten met big bags, zandzakken en noodpompen geplaatst. Het scenario was gebaseerd op onderzoek naar de impact van een wolkbreuk van 200 mm neerslag in één etmaal.

Benieuwd hoe het eraan toeging? 
Bekijk korte filmpjes en een uitgebreide terugblik hier: Crisisoefening 'Wolkbreuk' - HDSR

Wat houdt de klimaatadaptie-aanpak in bij de gemeenten binnen onze werkregio? Om te zien of we koers houden is inzicht in waar we nu staan van belang. In 2026 begint de provincie Utrecht daarom samen met adviesbureau Ambient aan een inventarisatie van de ambities, doelen en realisatiekracht bij de Utrechtse gemeenten. Vanuit deze inzichten kunnen we vervolgens onze gezamenlijke klimaataanpak versterken en doorpakken. In het nieuwe jaar zal de provincie Utrecht een vragenlijst versturen en meer informatie delen.

Provincie Utrecht opent op maandag 5 januari weer de subsidieregeling voor projecten die onze provincie groener, gezonder en klimaatbestendiger maken. Gemeenten, scholen en andere rechtspersonen kunnen geld aanvragen voor bijvoorbeeld het vergroenen van het schoolplein, het aanleggen van een binnentuin of andere maatregelen die helpen tegen hitte, droogte of wateroverlast.

Nieuw dit jaar zijn de groenstartvouchers voor bedrijventerreinen. Deze vouchers zijn bedoeld voor bedrijventerreinen die willen vergroenen maar nog niet helder hebben waar te beginnen. Met deze subsidie kan eerste stap richting vergroening worden gemaakt, bijvoorbeeld door het opstellen van een groen- en waterplan of een schetsontwerp. Hiervoor kunnen zij tot 15.000 euro krijgen. Voorwaarde is wel dat bedrijven (of hun vertegenwoordigers of gemeenten) gezamenlijk een aanvraag doen per bedrijventerrein.

Meer lezen over de subsidieregeling? Kijk op https://www.provincie-utrecht.nl/loket/subsidies/groene-gezonde-en-klimaatbestendige-steden-en-dorpen-2025-2027

Specifieke informatie over de vouchers voor bedrijventerreinen vind je hier: https://www.provincie-utrecht.nl/loket/subsidies/vouchers-werklandschappen-van-de-toekomst

Met ingang van 8 december versterkt Ira Nijkamp het team van Netwerk Water en Klimaat als communicatieadviseur. <persoonlijke tekst Ira hier>

Je kunt Ira bereiken via [email protected]. Wij kijken uit naar haar bijdrage aan het netwerk en heten haar van harte welkom!

In Kanaleneiland is het project Natuurlijk Samenleven van start gegaan: een samenwerking tussen bewoners, gemeente en partners rond klimaatadaptatie, gezondheid en sociale verbinding. De Alexandertuin fungeert hierbij als proeftuin, waar vergroening geen doel op zich is, maar een middel om bewoners te bereiken en te verbinden.

Samen met de Natuur en Milieufederatie Utrecht zoeken we nu een tweede locatie in de provincie Utrecht om deze aanpak toe te passen. Het project biedt:

• Begeleiding bij het ophalen van wensen van bewoners, gemeente en corporatie
• Ondersteuning van samenwerking tussen sociale, groene en gezondheidsdomeinen
• Ervaring met vergroening in versteende buurten
• Circa 65 uur inzet tot september 2027

Voorwaarde is dat lokale partners (zoals gemeente of corporatie) actief meedoen en bereid zijn om uitvoering en aanleg (gedeeltelijk) te financieren –binnen het project is geen budget voor de fysieke aanleg. Suggesties? Neem contact op met Moritz Harzenetter via [email protected]

Op 19 mei organiseert Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug het Symposium Blauwe Agenda. Centraal staat de vraag: Hoe zorgen we samen voor een waterrobuuste Utrechtse Heuvelrug?

De Utrechtse Heuvelrug en haar flanken staan voor belangrijke keuzes. Extreme droogte, natte winters en druk op natuur en leefomgeving raken ons allemaal. Tegelijkertijd biedt dit uitdagingen én kansen. Door samen te werken, kennis te delen en slimme maatregelen te nemen, kunnen we bouwen aan een toekomst die beter bestand is tegen weersextremen.

Aanmelden kan via: [link invoegen]

Per 1 januari neemt Marieke de Launay afscheid van Netwerk Water & Klimaat. Ze blijft actief in het werkveld: Marieke gaat als communicatieadviseur bij HDSR aan de slag, onder andere op het thema klimaatadaptatie.

Marieke kijkt terug op een waardevolle periode: “Ik heb veel geleerd en mooie contacten gelegd. De gezamenlijke campagne rond het NK Tegelwippen springt eruit als voorbeeld van hoe we samen onze slagkracht in communicatie kunnen vergroten.”

We bedanken Marieke voor haar inzet en wensen haar veel succes in haar nieuwe rol!

Januari

• 8 januari: Doelensessie 1 Klimaatadaptatie - Netwerk Water & Klimaat
• 15 januari: Werkgroep Bewonersparticipatie - Netwerk Water & Klimaat
• 27 januari: Bijeenkomst klimaatadaptatie - provincie Utrecht

Februari

• 9 februari: Consultatiesessie - Netwerk Water & Klimaat
• 11 februari: Regieteam - Netwerk Water & Klimaat
• 26 februari: Water- & Klimaattafel - Netwerk Water & Klimaat